အဝါေရာင္က်ီးကန္းေတြ ငါ့ဆီ ၿပိဳဆင္းလာတဲ့ေန႔က ..

Saturday, September 25, 2010

အဝါေရာင္က်ီးကန္းေတြ ငါ့ဆီ ၿပိဳဆင္းလာတဲ့ေန႔က ..

ခုတေလာ ၿဖစ္ေနပံုက ခဏခဏ မိုးေတြရြာတယ္ ..တစိမ့္စိမ့္

ငုံ႔ၾကည့္လုိက္တိုင္း အု႔ံဆိုင္းမိႈင္းညိဳ .. အမွတ္သည္းေၿခ မရွိသလိုပဲ

ထင္ရာၿမင္ရာ ေနကလည္း ၿခစ္ၿခစ္ေတာက္ပူ..ၿမဴေတြကလည္းဆိုင္း

ထင္တိုင္းက်ဲ ပစ္တုိက္ေနတဲ့ စိတ္ရိုင္းကလည္း ..

ခံတပ္တံတိုင္းကို အပိုင္းပိုင္းၿဖတ္ခ်ပစ္လိုက္

ၿဖစ္ခ်င္တုိင္းၿဖစ္ေနလုိက္တာ .. အားနည္းေနတဲ့အခါမွာေလ …

စိတ္ရဲ႕ ရာသီဥတုေတြကလည္း သိပ္မ်ားလြန္းတယ္

ငါတစ္ေယာက္တည္း ေလွ်ာက္သြားရင္း ဖ်ားေနၿပန္ၿပီ .. ၁၀၈

အဲဒီၿပတင္းတံခါးကို မဖြင့္ပါနဲ႔ .. အၿပင္မွာ က်ီးေတြၿပိဳေနတယ္

ငါ ငယ္ငယ္က ေအာ္ဟစ္ခဲ့တဲ့ ေတးသြားမ်ိဳး ခုလည္း သူတုိ႔နဲ႔ငါ သံၿပိဳင္

အရႈံးအႏိုင္မရွိတဲ့ ကစားပြဲေတြကိုခ်ည္း ကစားလာလုိက္တာ

သံသရာတေလွ်ာက္လံုးလည္း ဒိုင္ပြဲရပ္ေတြခ်ည္းပဲ …

ကိုယ့္ကိုယ္ကို ခိုက္ခိုက္တုန္ေအာင္ လြမ္းလာတဲ့ေန႔က

အနက္ေရာင္မိုးေတြ သည္းသည္းမည္းမည္းရြာတယ္ …

ခုတေလာ .. ရာသီဥတုေတြက မမွန္ဘူး မုန္တုိင္းေတြကလည္း ရူးလုိ႔

ေနေရာင္ၿခည္ကို ေပးပါ … ေနေရာင္ၿခည္ကို ေပးပါ … အလင္းတစ္စပဲၿဖစ္ၿဖစ္

အဲလို ငါ ဟစ္ေအာ္ လုိက္မိတာ ..

အဝါေရာင္က်ီးကန္းေတြ ၿပိဳက်လာခဲ့တယ္ ….။

မေနာ္ဟရီ

၁၂၊၈၊၂၀၁၀

ၾကာသာပေတး

ဒီေန႔ ၂၅၊၉၊၂၀၁၀ မွာ manorhary. blog ၂ႏွစ္တိတိၿပည့္ပါတယ္။ စာေရးသက္ေတာင္ ( in print ၿဖစ္တာကိုေၿပာတာပါ) ႏွစ္ ၂၀ေက်ာ္လာမွေတာ့ blog ၂ႏွစ္ၿပည့္တာ သိပ္ေတာ့ မထူးဆန္းသလိုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၉၀ ဇြန္လ ရဲ႕ ပံုႏွိပ္စာမ်က္ႏွာေလးလိုပဲ အမွတ္တရ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ခုတေလာ ရာသီဥတုေတြက မမွန္၊ မုန္တုိင္းေတြကရူးၿပီး က်ီးေတြၿပိဳေနလုိက္တာ.... သကၠရာဇ္တစ္ခုလံုးဝါလာတဲ့ထိ .. အဲဒီ ၂၀၁၀ ကိုပါ ၿပန္မၾကည့္ခ်င္ေတာ့တဲ့ထဲ ပစ္ထည့္ထားလုိက္ေတာ့မယ္ ... လို႔ ေတြးေနမိတယ္ ..။ ဘာမွလည္း မေရးၿဖစ္တဲ့တြက္ ေရးထားတဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကိုပဲ တင္ေပးလုိက္ပါတယ္။ ၿငိမ္းေအး ခ်မ္းၿမပါေစ။

မေနာ္ဟရီ

နာရီမ်ား၊ ေန႕မ်ား၊ ညမ်ား အလြန္

သမုဒယတစ္ခ်က္ခ်က္ .... ေရြ႕ေလ်ာျဖတ္သန္းတိုးတိတ္သြားခဲ႔တယ္ဆိုရံုေလး ဖြဖြကေလးမက္သြားတဲ႔ အိမ္မက္ေလးတစ္ခုရဲ ၀တ္ရံုလႊာ ...တမ္းမက္ျမတ္ႏိုး ရိုးက်ိဳးတိတ္ဆိတ္ခဲ႔ရတဲ႔ အျပံဳးႏုႏု ... အနာဂတ္ကို ယံုၾကည္မႈနဲ႕ေထာင္႔ေျဖာင္႔တိုင္းထားမွေပါ႔ေကာင္မေလးရယ္ ................။

အၾကည္႕ေတြရုတ္သိမ္း ...ညေနရီေ၀ေ၀ .....တိမ္တိုက္ေတြ ရီေ၀ေ၀ ....စိတ္ေတြကို လိႈင္းေတြရုိက္ခ်သြားခဲ႔တဲ႔အတိုင္း ကမ္းေျခမွာထားခဲ႔လုိက္တယ္ ..........။ ျငိမ္သက္ေနတဲ႔ အုန္းလက္ကေလးရဲ႕ေအာက္မွာ တစ္ေယာက္ထဲ ျငိမ္ျငိမ္ကေလးရပ္ေနတဲ႔ အရိပ္ေလးတစ္ခု .... ပိုးစုန္းၾကဴးေလးလင္းလာသလို စိတ္ထဲတိုး၀င္လာတဲ႔ အလြမ္း ......။ အလြမ္းအတိုင္းပဲထားခဲ႔လုိက္တယ္။

ေသာင္ျပင္ေပၚေလွ်ာက္ခဲ႔တဲ႔ေျခရာေတြ ေပ်ာက္ပ်က္သြားဖို႕ လိႈင္းေဖ်ာ႔ေဖ်ာ႔ေလးတစ္ခုလိုအပ္သလိုမ်ိဳး ..... တိမ္ေတြကင္းစင္သြားဖုိ႕ ေလျပည္ေလးတစ္ခ်က္လိုအပ္သလိုမ်ိဳး ..... ၾကယ္ကေလးေၾကြက်သြားဖုိ႕ စကၠန္႕ေလးတစ္ခုလုိအပ္သလို ...... ခရမ္းေရာင္သမုဒယ အနည္းငယ္လိုေနတယ္။

ေက်ာ္ဖတ္ပစ္လုိက္တဲ႔စာအုပ္လို ..... အသက္ေအာင္႔ထားျပီးမွ ရွဴထုတ္လိုက္တဲ႔ထြက္သက္လို .... ကားအစင္းစင္းျဖတ္သန္းေမာင္းႏွင္ခံလုိက္ရတဲ႔သစ္ရြက္တစ္ရြက္လို .....ဒဏ္ရာအထားအသိုမွားသြားတဲ႔ ေႏြဦးရာသီလို ... ရင္ဘတ္ထဲျပန္တိုး၀င္ရင္လံုျခံဳမယ္ထင္တဲ႔ ထိကရံုးပင္ေလးလို ....ကိုယ္႔စိတ္ကိုကိုယ္ ခြဲစိတ္ေနတဲ႔ဓားဦးခြ်န္တစ္လက္လို ...... သံသရာဟာ လံုလံုေလာက္ေလာက္ရွည္လ်ားမွန္း သံေ၀ဂ ရုတ္တရတ္ၾကီးရလုိက္သူလို ....... ..ေၾက ... ကြဲ ... ပါ ...တယ္။

Zephyr

(အႏုပညာမဲ႔ေသာ ေန႕ရက္မ်ားစြာအတြက္)

Notes:

ႏွစ္ႏွစ္ျပည္႕သြားတဲ႔ Blog နဲ႕အတူ အေမလည္း ျငိမ္းခ်မ္းပါေစ။

Ezra Pound ေျပာတာ တစ္ခုက Poetry is a centaur တဲ႔။ Centaur ေတြမွာ ႏွစ္ပိုင္းပါ၀င္သလို ကဗ်ာမွာလည္း လိုအပ္မႈႏွစ္မ်ိဳးပါတယ္ဆိုတဲ႔သေဘာပါပဲ။ အသိဥာဏ္အားျဖင္႔ေတာင္းဆိုသလို၊ နည္းပညာအရလည္းေတာင္းဆိုပါတယ္။ ဖတ္တဲ႔သူရဲ႕ အားစိုက္မႈကိုေတာင္းဆိုပါတယ္။ နားမလည္ဘဲ Like လုပ္ဖုိ႕ေတာင္းဆိုတာမ်ိဳးေတာ႔ မဟုတ္ဘူးလုိ႕ေသခ်ာပါတယ္။ Facebook မွာ မဖတ္Like ျပီး မိုက္ဘက္ပါေနတဲ႔သူေတြ (မဘက္လုိက္ျပီး၊ မိုက္ဘက္ပါရာမွ ဆင္းသက္လာသည္။)။ ျမင္းစီးရင္း ျမားကိုပစ္ဖုိ႕ခ်ိန္ရြယ္တဲ႔သူလို ကဗ်ာဟာ ခ်ိန္သားကိုက္မႈကိုေတာင္းဆိုပါတယ္။ ဟန္ခ်က္ညီညြတ္မႈကိုေတာင္းဆုိပါတယ္။

ကဗ်ာကိုနားမလည္တာဟာ ကဗ်ာရဲ႕ ရုိက္ခတ္မႈကို မခံစားလုိက္ရလုိ႕ျဖစ္ဖုိ႕မ်ားပါတယ္။ အႏုပညာေတြရဲ႕ ဆက္စပ္မႈသေဘာတရားအရ ႏိႈင္းယွဥ္ခံစားလို႕ရတာေတြရိွသလို သိလုိက္ရံုေလးထားရမယ္႔ ရသေတြလည္းရိွႏိုင္ပါတယ္။ အခုလည္း က်ီးကန္းေမာင္းတဲ႔ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ေရးတာလည္းျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မျဖစ္ေကာင္းလည္းမျဖစ္ပါဘူး။

ကဗ်ာထဲမွာ နိမိတ္ပံုေတြပါသလို Rhythm လည္းပါပါတယ္။ ကဗ်ာကိုလူတုိင္းေရးလို႕မရပါဘူး။ Blog မွာေရးၾကတာ ကဗ်ာစစ္စစ္ဘယ္ႏွေယာက္ေရးႏိုင္သလဲဆိုတဲ႔ေမးခြန္းကိုလည္း ရဲရဲရင္႔ရင္႔ေမးၾကည္႕ဖုိ႕လိုပါမယ္။ ကဗ်ာနဲ႕နည္းစနစ္ၾကားမွာ လုိအပ္ေနတဲ႔ သိမ္ေမြ႕တဲ႔ အႏုပညာမပါရင္ ကဗ်ာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ကဗ်ာဟာ အႏုပညာပစၥည္းျဖစ္တယ္။ ကိုယ္က်ိဳးအတြက္သံုးလုိက္တဲ႔ အရာဟာ ကဗ်ာမျဖစ္ဘူး။ အသံုးခ်ခံ ပုဒ္အစုအေ၀းပဲျဖစ္တယ္။ ကဗ်ာဟာ ကဗ်ာေရးသူရဲ႕ ထုတ္ေဖာ္၀န္ခံခ်က္ဆိုတဲ႔ သေဘာတရားကို Confessional Poetry ေတြမွာ လက္ခံသံုးစြဲၾကတယ္။ ထုတ္ေဖာ္၀န္ခံခ်က္ဆိုတဲ႔ေနရာမွာ သူ႕ရဲ႕ အဇၩတၱကိုထုတ္ေဖာ္၀န္ခံတာလား ...စိတ္ဒဏ္ရာကို လိႈင္းတစ္ခုလုိ သတ္မွတ္ရင္ ... အဲဒီလိႈင္းကို စည္းခ်က္ေျပာင္းလဲျပီးေဖာ္ျပတာမ်ိဳး၊ အသြင္ေျပာင္းလဲေဖာ္ျပတာမ်ိဳး၊ ဆန္႕ထြက္ျပီးဒႆနတစ္ခုနဲ႕ေပါင္းစပ္ေဖာ္ျပတာမ်ိဳးအထိ က်ယ္ျပန္႕ပါတယ္။ ကုိယ္႔အေၾကာင္းကိုယ္ေရးတာ ကဗ်ာဆိုရင္ အဲဒီ ကိုယ္ဆိုတဲ႔ ေ၀ါဟာရဟာ ကဗ်ာေရးသူကို ညႊန္းတဲ႔ ကိုယ္မဟုတ္ဘဲ ကဗ်ာေရးေနစဥ္ ျဖစ္ေနတဲ႔ စိတ္ရဲ႕ စြက္ဖက္မႈကို ကိုယ္လုိ႕ေခၚတာပဲျဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။ ကဗ်ာဆရာဟာ အခ်ိန္မေရြးထေရးလုိက္ရံုနဲ႕ကဗ်ာျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဦးပုညေခတ္မွာက်န္ခဲ႔ပါျပီ။ အဲဒီေခတ္က ေရးသမွ်ဟာ ၅၅၀ နိပါတ္ေတာ္ေတြနဲ႕ ေရွးေခတ္အဖြဲ႕ထဲက မထြက္ႏိုင္တဲ႔ ထပ္ျပန္တလဲလဲ၊ ညစ္ပတ္တဲ႔ဆီသည္မ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္သံုးစြဲလာတဲ႔ လက္သုတ္ဖတ္ အလကၤာဆိုတာထက္မပိုပါဘူး။

ကဗ်ာဟာ Mutates ျဖစ္ပါတယ္။ Mutatates လို႕သံုးခ်င္ပါတယ္။ Evolve ျဖစ္တယ္လို႕မသံုးခ်င္ပါဘူး။ ကဗ်ာနဲ႕ပတ္သက္ရင္ ပထမဆံုးအတားအဆီးက ကဗ်ာကို နားမလည္တဲ႔သူေတြနဲ႕ေရွးရိုးစြဲျပႆနာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ အဲဒီ အာသန္ႏိုင္ (အာသန္တဲ႔သူ ေနာက္ဆံုးႏိုင္တယ္) အယူအဆကို လက္ခံတဲ႔ ေ၀ဖန္ေရးသမား တစ္က်ိပ္နဲ႕ ခုႏွစ္ေယာက္ေလာက္ရိွခဲ႔ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအဲဒီလူေတြကိုသာ မမွတ္မိေတာ႔ေပမယ္႔ ေခတ္ေပၚကဗ်ာရဲ႕ နယ္နိမိတ္နဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈဟာ က်ယ္ျပန္႕လာပါတယ္။ Hip Hop ယဥ္ေက်းမႈကို လူၾကီးေတြက သင္ေပးလုိက္တာမဟုတ္ပါဘူး။ လူငယ္ဒႆနအရ လြတ္လပ္ပြင္႕လင္းတဲ႔ ရုိးရွင္းမႈကို အလုိလုိသိစိတ္နဲ႕နားလည္တာမ်ိဳးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ရင္ထဲကိုေရာက္သြားဖုိ႕ ကဗ်ာဖတ္သူရဲ႕ လက္ခံႏိုင္မႈ၊ျဖတ္သန္းမႈေတြနဲ႕ပတ္သက္ပါတယ္။ အႏုပညာကို နားမလည္တာဟာ ဘာမွျပႆနာမရိွေပမယ္႔ ...ကိုယ္ နားမလည္တဲ႔အရာဟာ အႏုပညာမဟုတ္ဘူးလုိ႕ ခြက္ေစာင္းခုတ္တဲ႔ အခါမွာေတာ႔ အေတာ္ေလးရယ္စရာျဖစ္လာပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ ကဗ်ာကို ထိထိေရာက္ေရာက္သံုးခဲ႔တဲ႔ေၾကာ္ျငာက အန္းလီျဖစ္ပါတယ္။ ေႏြရက္မိုးေဆာင္း ..ဘာညာဘာညာ ....။ အဲဒါကိုၾကည္႕ျပီး ကဗ်ာနဲ႕ အန္းလီဆက္စပ္တယ္လုိ႕ ထင္တဲ႔ ပညာရိွမ်ိဳးကို ကဗ်ာအေၾကာင္းေျပာစရာမရိွပါဘူး။ ကဗ်ာဟာ Mutates ျဖစ္တယ္။ အခုဖတ္လုိက္လို႕ရတဲ႔ ရသဟာေနာက္တစ္ႏွစ္မွာ ပိုေကာင္းတဲ႔ရသအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားႏုိင္သလို၊ေနာက္တစ္ႏွစ္မွာ ကိုယ္႔အတြက္ ဘာမွ မခံစားရတဲ႔စာအစုအေ၀းလည္းျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။ လက္ခံရရိွတဲ႔ အမွတ္အသားကို တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးလိုက္သလို ကဗ်ာရဲ႕ ထိခ်က္ဟာ ဖတ္တဲ႔သူရဲ႕ Frame of Mindနဲ႕ေရာ၊ ရင္႔က်က္မႈအရပါ ေျပာင္းလဲေနပါမယ္။

ကဗ်ာမွာ Climax ပါခ်င္လည္းပါမယ္။ မပါခ်င္လည္းမပါဘူး။ အေနာက္တိုင္းကဗ်ာေတြမွာ Rhythm ကို အားျပဳျပီးဖြဲ႕ဆိုလုိက္တာကို Timing အေၾကာင္းမသိတဲ႔ ငါးပိသံနဲ႕ရြတ္တဲ႔ျမန္မာက အဲဒီကဗ်ာရဲ႕ ေျပျပစ္မႈ၊ ျပင္းအားနဲ႕ ေလးနက္တဲ႔ အသံအသြားအလာေတြကို ဘယ္လုိမွမသိႏိုင္ဘူး။ အသံုးအႏႈန္းကို Dictionary မွာၾကည္႕တာနဲ႕ ကာလံေဒသံအရသိတာက တစ္ျခားစီပါပဲ။ ငါ႔သမီးေတာ္္လွ လို႕ ျမန္မာလိုေရးရင္ ... ျမန္မာေတြက ေယာင္းမျမင္းစီးထြက္တာနဲ႕တြဲသိေပမယ္႔၊ ျမန္မာစကား အနည္းငယ္ေလာက္နားလည္တဲ႔ အဂၤလိပ္ကေတာ႔ သမီးက သိပ္ေတာ္တယ္လုိ႕ထင္သြားသလို .. ကဗ်ာကို ဘာသာျပန္တာေတြဟာ အလြဲအေခ်ာ္မ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ကဗ်ာမွာ အသံရိွတယ္။ ဘယ္ေလာက္ ခ်ိဳးဖ်က္ထားတဲ႔ ကဗ်ာပဲျဖစ္ျဖစ္ အသံေတာ႔ရိွတယ္။ အဲဒီအသံကို ၾကားရတဲ႔ နားမ်ိဳး ကဗ်ာဖတ္တတ္တဲ႔သူမွာရိွတယ္။ အဲဒီအသံကိုမၾကားရင္ သေရာ္ေနတဲ႔ကဗ်ာကို အခ်စ္ကဗ်ာလုိ႕ထင္မယ္။ခႏၶာကိုယ္ၾကီးအေၾကာင္းေရးတာကို ႏိုင္ငံေရးထင္မယ္။ သဘာ၀တရားအေၾကာင္းေရးတာကို ဟာသထင္မယ္။ ... ကဗ်ာကို ေရးတတ္ဖို႕လိုပဲ ဖတ္တတ္ဖို႕လည္း သိပ္မလြယ္ပါဘူး။

ပန္းခ်ီကားၾကည္႕သူေတြဟာ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ထဲေရွ႕မွာ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ အာရံုစုိက္ျပီးၾကည္႕ၾကပါတယ္။ ကပ္ၾကည္႕တယ္။ခြာၾကည္႕တယ္။ ေစာင္းၾကည္႕တယ္။ အေရာင္ေတြကိုခံစားတယ္။ စုတ္ခ်က္ကိုခံစားတယ္။ ေရးတဲ႔ ပန္းခ်ီဆရာရဲ႕ ေရးဟန္နဲ႕ သူ႕ဆိုလုိခ်က္ကို မိေအာင္ အင္မတန္အားထုတ္ရတယ္။ အႏုပညာနဲ႕ပတ္သက္ရင္ ပန္းခ်ီက နံပါတ္တစ္မွာ အျမဲရိွတယ္။ ကဗ်ာဟာ ပန္းခ်ီက အေတြးအေခၚကို ကူးယူရတာ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာရိွတယ္။ ဆူရီယ္လ္ျဖစ္ျဖစ္၊ က်ဴဗစ္ဇင္ျဖစ္ျဖစ္ ပန္းခ်ီက ပိုေစာခဲ႔တယ္။ အေနာက္တုိင္းမွာ ကဗ်ာဆရာေတြဟာ အေတြးအေခၚနဲ႕ပတ္သက္ျပီးေလ႔လာၾကသလို၊ အႏုပညာပံုစံေတြကိုလည္းစနစ္တက်ေလ႔လာၾကတယ္။ ဆက္စပ္မႈကို နားလည္ၾကတယ္။ ကိုယ္ပိုင္အယူအဆနဲ႕ဖန္တီးၾကတယ္။ ဖန္တီးမႈကိုလုပ္ႏိုင္ဖုိ႕ အေျခခံလုိတယ္ဆိုတာကို လက္ခံၾကတယ္။ ပီကာဆို အေၾကာင္း၊ ဗန္ဂိုးအေၾကာင္းဖတ္ၾကည္႕ရင္ သူတို႕ေတြ အႏုပညာအတြက္ အခ်ိ္န္ဘယ္ေလာက္ေပးျပီးလုပ္ခဲ႔သလဲ ဆိုတာသိမယ္။ အႏုပညာသမားဟာ အႏုပညာနဲ႕ပတ္သက္ျပီး မေရာင္႔ရဲတဲ႔စိတ္ရိွတယ္။ ေလ႔က်င္႔မႈရိွတယ္။ ေလ႔က်င္႔မႈမရိွဘဲမျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ တုိက္ဂါး၀ုဒ္ တစ္ခ်က္တည္းက်င္း၀င္ေအာင္ရိုက္ဖုိ႕ သူ႕တစ္သက္လံုး လက္ေတြေပါက္ျပဲတဲ႔အထိေလ႔က်င္႔ခဲ႔ရသလို အႏုပညာသမားဟာ သူ႕ရဲ႕ အာရံုေတြကိုု ပြန္းပဲ႔တဲ႔အထိ တုိက္စားျပီး အႏုပညာပစၥည္းကိုဖန္တီးတယ္။

l'art pour l'art အႏုပညာသည္ အႏုပညာအတြက္လုိ႕စျပီးမေျပာခဲ႔ပဲ အႏုပညာသည္ မင္းၾကီးေဒၚအတြက္လုိ႕သာ စေျပာခဲ႔ၾကရင္ အခုအထိလည္း အႏုပညာသည္ မင္းၾကီးေတာ္အတြက္လုိ႕ထင္ေနဦးမလားမသိဘူး။ လူတစ္ေယာက္ဟာ စိတ္ထဲမွာယံုျပီးသားကိစၥကိုပဲယံုပါတယ္။ စတီဗင္ေဟာ႔ကင္းက ဘုရားသခင္နဲ႕ ကမာၻၾကီးျဖစ္ေပၚလာမႈမပတ္သက္ဘူးလုိ႕ေျပာရင္ယံုတာဟာ စတီဗင္ေဟာ႔ကင္းကို ယံုလုိ႕မဟုတ္ပါဘူး။ အရင္ကတည္းက အဲဒီလို အယူကုိမယံုလုိ႕ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႕ေဟာ႔ကင္းကပဲ လိင္တူဆက္ဆံျခင္းဟာ ပဋိသေႏၶရႏိုင္တယ္လို႕ေျပာရင္ မယုံတာဟာ သူေျပာလုိ႕မယံုတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ကိုယ္႔ဘာသာကုိယ္မယံုတာေၾကာင္႔ပဲ မယံုတာပါ။ လူဟာ ရိွျပီးသားအမွန္တရားလုိ႕ယူဆတာေတြကို ေျပာင္းျပန္လုပ္လုိက္မွာ သိပ္ေၾကာက္တဲ႔အတြက္ အႏုပညာပစၥည္းတစ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈလြန္ကဲျခင္းကို ခံစားတတ္ဖို႕အသင္႔ျဖစ္ေလ႔မရိွပါဘူး။

ကဗ်ာဟာ ေအာ္သံတစ္မ်ိဳးလည္းျဖစ္တယ္။ ကမာၻၾကီးေပၚမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕လုိ ျဖတ္သန္းရွင္သန္သြားတဲ႔ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္တြင္းကေအာ္သံလည္းျဖစ္တယ္။ မ်က္ရည္လည္းျဖစ္တယ္။ သူ႕ရဲ႕ ဖြက္ထားတဲ႔ စိတ္ခံစားခ်က္လည္းျဖစ္တယ္။ ကဗ်ာမွာ အၾကည္ဓာတ္ေလးလင္းေနတာမ်ိဳးလည္းရိွတယ္။ နည္းပညာအရဖြဲ႕ထားေပမယ္႔ စစ္မွန္မႈနဲ႕ကင္းကြာမေနဘူး။ ေရးသူဟာ စိတ္ကို ဘယ္ေလာက္အထိ သန္႕စင္ျပီးစစ္ထုတ္လုိက္တဲ႔ကဗ်ာလည္းဆိုတာကို ကဗ်ာက ျပန္လည္ထင္ဟပ္ႏုိင္တယ္။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ကဗ်ာေရးဟန္ကိုဖန္ဆင္းႏုိင္တယ္။ ကဗ်ာဆရာဟာ မွတ္ပံုတင္မလုိဘူး။ သူ႕ကဗ်ာဟာ သူ႕ရဲ႕မွတ္ပံုတင္ပဲျဖစ္တယ္။ ေရးဟန္နဲ႕အေၾကာင္းအရာကို ပံုတူကူးသြားရင္ေတာင္ ကဗ်ာဆရာရဲ႕စစ္မွန္မႈ၊ အၾကည္ဓာတ္ကို ဆက္လက္ကူးသြားလို႕မရဘူး။ ကဗ်ာဟာ ဟိုလို ဒီလို ပံုစံအတြင္းမွာရိွေနရမယ္လို႕ ဘယ္သူကမွ အာမမခံထားတဲ႔အတြက္ ကဗ်ာဟာ အႏုပညာေဘာင္အတြင္းမွာ လြတ္လပ္စြာကခုန္ေနတဲ႔ကေျခသည္တစ္ေယာက္နဲ႕လည္းတူတယ္။

ေလ႔လာမႈေၾကာင္႔ အရိပ္လႊမ္းေနတဲ႔ကဗ်ာေတြဟာ စစ္မွန္မႈမွာ အားနည္းျပီး ဆန္းသစ္မႈမွာ အားသာေနႏိုင္ပါတယ္။ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ရဲ႕တန္ဖိုးကို ပိုင္းျဖတ္ဖုိ႕အလုပ္ဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႕လႊဲအပ္တာ၀န္ေပးခံထားရတဲ႔ကိစၥမဟုတ္တဲ႔အတြက္ အေရးပါေပမယ္႔ အေရးမၾကီးတဲ႔ ကိစၥလို႕ပဲသတ္မွတ္ရပါတယ္။ ကဗ်ာရဲ႕နည္းနာဆိုတာဟာ ကဗ်ာေရးသူရဲ႕ တီထြင္မႈကို ေလ႔လာျပီးမွ ျပန္လည္ျပဳစုထားတဲ႔အတြက္ နည္းနာနဲ႕ ဖန္တီးမႈမွာ ဖန္တီးမႈဟာ အရင္လာပါတယ္။ ကဗ်ာဟာ စာေပမေပၚခင္ကတည္းက ေျပာဆိုဆက္သြယ္မႈအားျဖင္႔ရိွခဲ႔ပါတယ္။ Hip Hop ဂီတမေပၚခင္ကတည္းက အမည္းေတြက အဲဒီလို Rhythmic ျဖစ္တဲ႔ေလယူေလသိမ္းေတြနဲ႕ေျပာဆိုမႈရိွခဲ႔သလိုမ်ိဳးပါပဲ။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ဟာ စိတ္ကို အလြတ္အတိုင္းထားျပီးဖတ္ဖုိ႕ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ဟာ သင္႔ေဘးနားက ေလာကစစ္စစ္ၾကီးကိုေမ႔ေနတာကိုလွန္႕ႏႈိးတဲ႕အခါႏိႈးပါတယ္။ ကဗ်ာဟာ အျပံဳးလိုပဲ လူမ်ိဳးဘာသာမေရြးဆီျဖတ္သန္းသြားလာႏိုင္တဲ႔ ေယဘူယ် ဘာသာစကားျဖစ္ပါတယ္။

ယံုၾကည္တာေတြအတြက္ ရဲရင္႔ေနတဲ႔ကဗ်ာေရးသူေတြဟာ ကဗ်ာေရးျခင္းလုပ္ငန္းကိုလုပ္ကိုင္ပါတယ္။ ကဗ်ာကို ေစာင္႔ဆုိင္းပါတယ္။ ကဗ်ာအားျဖင္႔ ေမတၱာပို႕ျပီး၊ ကဗ်ာအားျဖင္႔ေၾကကြဲပါတယ္။ ကဗ်ာႏွင္႔အတူ၊ ကဗ်ာႏွင္႔အညီ၊ ကဗ်ာႏွင္႔အမွွ် သံုးသပ္ပါတယ္။ ခံစားနာက်င္ပါတယ္။ ကဗ်ာအားျဖင္႔ပ်ံသန္းပါတယ္။ ကဗ်ာအားျဖင္႔ က်ရွံဳးပါတယ္။ ကဗ်ာေၾကာင္႔ ယဥ္ေက်းမႈထြႏ္းကားလာျပီး၊ကဗ်ာေၾကာင္႔ အသက္ဆက္လက္ရွင္သန္ပါတယ္။ ကမာၻၾကီးဟာ ကဗ်ာအားျဖင္႔ ၂၃ ႏွစ္ပိုင္းတစ္ပုိင္းေစာင္းတယ္လုိ႕ယူဆပါတယ္။ ကဗ်ာဟာ ဆက္လက္ျပီးေပါက္ကြဲထြက္ေနမယ္႔ အႏုပညာေျမာက္ Big Bang လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ကြွန္ေတာ္တို႕ အဆင္သင္႔ျဖစ္တဲ႔ေန႕မွာ ကဗ်ာဟာ ၀င္းမွည္႕ေမႊးျမဖုိ႕အသင္႔ျဖစ္ေနပါမယ္။ ကဗ်ာအားျဖင္႔ စစ္ကိုဆန္႕က်င္၊ အၾကမ္းဖတ္၀ါဒကိုဆန္႕က်င္ၾကသလို၊ ကဗ်ာအားျဖင္႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသ၀ဏ္လႊာကိုေပးပို႕ၾကပါတယ္။ ကဗ်ာဟာတစ္ေယာက္စီရဲ႕ႏွလံုးသားကို ပ်ံသန္းေရာက္ရိွလာေနတဲ႔ ဂီတသံတစ္စလည္းျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၀ မွာေတာ႔ ကဗ်ာဟာ soft power, Bottom Billion, Anti Terrorism, လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ၾကားခြင္႔ရေရးနဲ႕ ... လူတစ္ေယာက္ လူ႕အျဖစ္မွာ ျပည္႕၀တဲ႔လူျဖစ္ခြင္႔ရေရးအထိအက်ံဳး၀င္ပါတယ္။ ကဗ်ာမွာနယ္နိမိတ္ဆန္႕ထြက္ခြင္႔ရိွတဲ႔အတြက္ ဖြင္႔ထားတဲ႔စိတ္တိုင္းအတြက္ ျပည္႕စံုေကာင္းမြန္တဲ႕ အဟာရအျဖစ္ ကဗ်ာကို စားသံုးခြင္႔ရိွပါတယ္။ ကဗ်ာဟာ လူ႕ယဥ္ေက်းမႈက ဖူးပြင္႔သမွ်ထဲမွာ အလွဆံုးပန္းပြင္႔လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပနီလိုကဗ်ာေတြဟာ သံသရာလြတ္ေၾကာင္းအထိ အက်ံဳး၀င္ေနသလို၊ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြဟာလည္း ေခတ္ေပၚ ေလာကဓံေတြနဲ႕ စီးခ်င္းထိုးေနရတဲ႔လူသားဆန္မႈေတြကို လက္ဆင္႔ကမ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ ....

ေခတ္ေပၚကဗ်ာဟာ ေခတ္ကို ထင္ဟပ္ခ်င္လည္း ထင္ဟပ္မယ္။ ဒါေပမယ္႔ ကဗ်ာတိုင္းမွာေတာ႔ အလွတစ္ခုေတာ႔ရွိတယ္။ ... ကဗ်ာေတြကို အခ်ိန္ေပးဖတ္ျဖစ္တဲ႔အခါ ကဗ်ာေတြက ေျပာေနတာေတြဟာ သင္႔ေလာကထဲက ထိခိုက္မိသံေတြပဲဆိုတာကို သင္တစ္ေန႕ေန႕နားလည္လာျပီး ကဗ်ာကိုလည္း ရည္ရြယ္မထားပါဘဲနဲ႕ .... သင္ခ်စ္မိသြားလိမ္႔မယ္ ................။ ။

အခုအခ်ိန္မွာေတာ႔ Art for (Blank's) sake ျဖစ္သြားျပီး Blank ထဲမွာ ၾကိဳက္ရာစာသားကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္ျဖည္႕စြက္ဖတ္ႏို္င္ပါျပီ။ ကဗ်ာထဲမွာသင္ျဖည္႕ဖုိ႕လုိေနတာေလးေတြျဖည္႕ျပီးထပ္ဖတ္ၾကည္႕ပါဦး ............။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာမွာ အေျဖေပးဖုိ႕ကဗ်ာေရးတာမဟုတ္ေတာ႔တဲ႔အတြက္ ကဗ်ာဖတ္သူကို ေမးခြန္းထုတ္ထားတာေတြပဲေတြ႕ေနရင္လည္း အဲဒါဟာ ပံုမွန္ပဲလုိ႕မွတ္ပါ။

(Zephyr)

အမွတ္တရအေနနဲ႕ ကဗ်ာအေၾကာင္း ေဆာင္းပါးတိုေလးေရးေပးလုိက္ပါတယ္။